Słowa „naczelny” i „centralny” są bardzo często stosowane zamiennie, jednak jak to już w języku prawników bywa, pozorne synonimy opisują różne organy administracji.
Czym są naczelne organy administracji?
Tłumacząc w prosty sposób, są to te organy, które stoją na czele innych, są tym samym organami hierarchicznie najwyższymi. Stwierdzenie „organy administracji” oznacza również, że chodzi tu o zwierzchnictwo nad administracją rządową (władza wykonawcza), więc nie można odnosić ich władczego charakteru bezpośrednio do organów władzy ustawodawczej czy sądowniczej.
Naczelne organy administracji powoływane są:
- bezpośrednio przez Prezydenta RP (przedstawiciel władzy wykonawczej),
- przez Prezydenta RP za uprzednią zgodą Sejmu RP (przedstawiciel władzy wykonawczej za uprzednią zgodą przedstawicieli władzy ustawodawczej).
Naczelne organy administracji obejmują swoim działaniem terytorium całego państwa i są właściwe miejscowo dla całego terytorium państwa.
Kto zalicza się do naczelnych organów administracji publicznej?
- Prezydent RP
- Rada Ministrów
- Prezes Rady Ministrów
- Właściwi ministrowie
Czym są centralne organy administracji?
Zwane są inaczej urzędami centralnymi i działają w oparciu o szczegółowe ustawy i statuty nadane w drodze rozporządzenia przez Prezesa Rady Ministrów.
Możemy wyróżnić następujące typy centralnych organów administracji:
- urzędy świadczące usługi publiczne,
- urzędy wykonujące specjalne zadania publiczne,
- urzędy nadzorcze,
- urzędy standaryzacyjne,
- urzędy regulacyjne,
- inspekcje.
Należy pamiętać o tym, że centralne organy administracji publicznej obejmują swoim działaniem całe terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (w przeciwieństwie do niższych szczeblem terytorialnych organów administracji).