Czy podstawę wyroku może stanowić przepis Konstytucji RP?

To pozornie kłopotliwe pytanie stawiane jest niejednokrotnie przed studentami prawa. Dzisiaj postaramy się poszukać na nie odpowiedzi.

Nie jest tajemnicą, że Konstytucja RP – polska ustawa zasadnicza, jest najwyższym w hierarchii aktem prawnym powszechnie obowiązującym w Polsce (czyli stosowanym wszędzie i wobec wszystkich, którzy znajdują się pod polską jurysdykcją). Jest tym samym podstawowym źródłem prawa w Rzeczypospolitej Polskiej. Jest ponadto najważniejszym aktem natury politycznej, ponieważ ustanawia cały system polityczny kraju (trójpodział władzy, obowiązujący reżim i takie tam).

Ciekawostka: Prawo konstytucyjne zwane jest przez niektórych prawem politycznym.

To możE, czy nie możE?

Może, ponieważ Konstytucja RP, pomimo swojego generalnego charakteru, jest aktem prawa powszechnie obowiązującego w Polsce, formalnie jest ustawą i podobnie jak inne ustawy, może stanowić postawę wyroku.

„Konstytucja, jako akt normatywny, należy do systemu prawa, a zatem
jej normy, podobnie jak normy zawarte w innych aktach prawnych, podlegają procesowi stosowania prawa. W polskiej literaturze prawniczej brak
było początkowo pełnej zgodności stanowisk co do tego, czy konstytucja
może być samoistną podstawą rozstrzygnięć wydawanych przez organy
państwowe. Wątpliwości w tym zakresie wystąpiły głównie na tle Konstytucji z 1952 r., która zawierała często postanowienia o charakterze ogólnym i sformułowane w języku opisowym. Ostatecznie przeważył pogląd, że
samoistne stosowanie konstytucji jest możliwe, gdy jej postanowienia są na
tyle konkretne, iż da się z nich wyprowadzić w drodze wykładni, jednoznaczne normy prawne.”
– A. Kabat, Konstytucja w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, Rok LX — zeszyt 1 — 1998, s. 39.